Aslında kırmızı kan hücreleriniz toplam sayısıdır, Rbc testi ise doktorunuzun kaç tane kırmızı kan hücreniz (RBC) olduğunu bulmak için kullandığı bir kan testidir. Aynı zamanda eritrosit sayısı olarak da bilinir.
RBC’ler vücudun dokularına oksijen taşıyan hemoglobin içerdiğinden test sonuçları önemlidir. Sahip olduğunuz RBC sayısı, dokularınızın ne kadar oksijen aldığını etkileyebilir. Dokularınızın çalışması için oksijen gerekir.
Anormal Eritrosit Düzeyi Belirtileri Nelerdir?
RBC sayısı çok yüksek veya çok düşükse belirtiler ve komplikasyonlar yaşayabilirsiniz.
Düşük bir RBC sayısı varsa, belirtiler şunları içerebilir:
• Yorgunluk
• Nefes darlığı
• Baş dönmesi, güçsüzlük veya başınızı çarpmak, özellikle pozisyonunuzu hızla değiştirdiğinizde
• Artan kalp atış hızı
• Baş ağrısı
• Soluk cilt
RBC sayınız yüksekse aşağıdaki gibi belirtiler yaşayabilirsiniz:
• Yorgunluk
• Nefes darlığı
• Eklem ağrısı
• Ellerin içinde veya ayakların altında hassasiyet
• Özellikle duş veya banyodan sonra kaşıntı
• Uyku bozukluğu
Bu belirtilerle karşılaşırsanız, doktorunuz bir RBC tahlili isteyebilir.
Kanda Eritrosit (RBC) Testine Neden İhtiyaç Duyulur?
Amerikan Klinik Kimya Birliği (AACC) ‘ye göre, test hemen hemen her zaman tam kan sayımı (CBC) testinin bir parçasıdır. CBC testi aşağıdakileri kapsayan kandaki tüm bileşenlerin sayısını ölçer:
• Kırmızı kan hücreleri
• Beyaz kan hücreleri
• Hemoglobin
• Hematokrit
• Trombositler
Hematokritiniz vücudunuzdaki kırmızı kan hücrelerinin hacmidir. Hematokrit testi kanınızda RBC oranını ölçer. Trombositler kan dolaşımındaki küçük hücrelerdir ve yaraların iyileşmesine ve aşırı kanamanın önlenmesine olanak tanıyan kan pıhtıları oluşturur.
RBC’nizi etkileyen bir durumunuz olduğundan şüpheleniyorsanız veya kanda oksijen azlığı belirtileri gösteriyorsanız, doktorunuz test isteyebilir. Bu belirtiler arasında şunlar olabilir:
• Cildin mavimsileşmesi ve renk değişikliği
• Karışıklık
• Sinirlilik ve huzursuzluk
• Düzensiz nefes alma
Bir CBC testi genellikle rutin bir doktor muayenesinin bir parçası olacaktır. Genel sağlığınızla ilgili genel tarama testinin bir parçasıdır. Ameliyattan önce de yapılabilir.
RBC değerini etkileyebilecek ve teşhis konmuş bir kan rahatsızlığınız varsa veya RBC’nizi etkileyen herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, doktorunuz testin sonucuna göre durumunuzu veya tedavinizi izlemek isteyebilir. Doktorlar, lösemi ve kan enfeksiyonları gibi durumları izlemek için tam kan sayımı (CBC) testlerini kullanabilirler.
Eritrosit (RBC) Testi İçin Ön Hazırlık Gerekli midir?
Bu test için genellikle özel bir hazırlık gerekli değildir. Ancak ilaç alıyorsanız doktorunuza bildirmelisiniz. Bunlara reçetesiz ilaçlar veya takviyeler dahildir. Doktorunuz gerekli önlemleri size söyleyebilir.
Bir RBC testi yaptırmak riskli midir?
Herhangi bir kan testinde olduğu gibi, ponksiyon yerinde kanama, morarma veya enfeksiyon riski vardır. İğne kolunuza girdiğinde ufak bir ağrı veya keskin bir acı hissi duyabilirsiniz.
Eritrosit (RBC) Tahlili İçin Normal Aralık Değeri Nedir?
Lösemi ve Lenfoma Derneği’ne göre:
• Erkekler için normal RBC aralığı, mikrolitre (mcL) başına 4.7 ila 6.1 milyon hücre aralığındadır.
• Hamile olmayan kadınlar için normal RBC aralığı 4.2-5.4 milyon mcL’dir.
• Çocuklar için normal RBC aralığı 4.0 ila 5.5 milyon mcL’dir.
Bu aralıklar laboratuvara veya doktora bağlı olarak değişebilir.
Eritrosit Sayısının Normalden Daha Yüksek Çıkması Durumunda Ne Olur?
RBC sayınız normalden yüksekse, eritrositoz sorununuz var demektir. Bunun nedeni aşağıdakiler olabilir:
• Sigara içmek
• Doğuştan kalp hastalığı
• Susuz kalma
• Renal hücreli karsinom, böbrek kanseri türü
• Pulmoner fibroz
• Polisitemi vera, RBC’lerin aşırı üretimine neden olan ve bir genetik mutasyon ile ilişkili olan bir kemik iliği hastalığı
Daha yüksek rakıma sahip bir yere gittiğinizde, havadaki oksijen miktarı az olduğundan, RBC sayısı birkaç hafta artabilir.
Gentamisin ve metildopa gibi bazı ilaçlar RBC sayınızı artırabilir. Gentamisin kandaki bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotiktir. Metildopa sıklıkla yüksek tansiyon tedavisinde kullanılır. Kanın, vücutta daha kolay akmasına izin vermek için kan damarlarını rahatlatarak çalışır. Aldığınız tüm ilaçları doktorunuza bildirdiğinizden emin olun.
Yüksek RBC sonucu, uyku apnesi, pulmoner fibroz ve kanda düşük oksijen seviyelerine neden olan diğer durumların bir sonucu olabilir. Protein enjeksiyonları ve anabolik steroidler gibi performans artırıcı ilaçlar da RBC seviyelerini artırabilir. Böbrek hastalığı ve böbrek kanseri de yüksek RBC sonuçlarına neden olabilir.
Eritrosit Sayısının Normalden Daha Düşük Çıkması Durumunda Ne Olur?
RBC sayısı normalden düşükse bunun nedenleri aşağıdakiler olabilir:
• Anemi
• Kemik iliği yetmezliği
• Kronik böbrek hastalarında aneminin ana nedeni olan eritropoietin eksikliği
• Hemoliz veya RBC yıkımı, kan nakli ve kan damar hasarına bağlı
• İç veya dış kanama
• Lösemi
• Yetersiz beslenme
• Multipl miyelom, kemik iliğindeki plazma hücrelerinin bir kanseri
• Demir, bakır, folat ve B-6 vitamini ve B-12 eksiklikleri de dahil olmak üzere beslenme yetersizlikleri
• Gebelik
• Tiroid rahatsızlıkları
Bazı ilaçlar, genellikle RBC değerinizi azaltabilir, bunlar özellikle aşağıdaki ilaçlardır:
• Kemoterapi ilaçları
• Bakteriyel enfeksiyonları tedavi eden kloramfenikol
• Düzensiz kalp atışlarını tedavi edebilen kuinidin
• Geleneksel olarak epilepsi ve kas spazmlarını tedavi etmek için kullanılan hidantoinler
Kırmızı Kan Hücreleri ve Kan Kanseri İlişkisi Nedir?
Kan kanseri, alyuvarların üretimini ve işlevini etkileyebilir. Ayrıca alışılmadık RBC düzeylerine neden olabilir. Her kan kanseri türü RBC sayısı üzerinde benzersiz bir etkiye sahiptir. Kan kanserinin üç temel türü şöyledir:
• Kemik iliğinin trombosit ve kırmızı kan hücreleri üretme yeteneğini bozan lösemi
• Bağışıklık sisteminin beyaz hücrelerini etkileyen lenfoma
• Antikorların normal üretimini önleyen miyelom
Test Sonuçları Anormal İse Ne Olur?
Doktorunuz herhangi bir anormal sonucu sizinle görüşecektir. Sonuçlara bağlı olarak ek testler isteyebilirler. Bunlara, kanınızdan bir örneğin mikroskopta incelenmesini içerebilir. Kan örneğinin mikroskopta incelenmesi; kan hücrelerindeki anormallikleri (orak hücreli anemi gibi), lösemi gibi beyaz kan hücresi hastalıklarını ve sıtma gibi kan yoluyla taşınan parazitleri tespit etmeye yardımcı olabilir.
Bir kemik iliği biyopsisi, kanın farklı hücrelerinin kemik iliğinde nasıl yapıldığını gösterebilir. Ultrason veya elektrokardiyogram gibi teşhis testleri, böbrekleri veya kalbi etkileyen koşulları arayabilir.
